Сьвяты Тамаш Аквінскі

 Гэты мэдальён выбіты ў Рыме ў 17-18 ст. у гонар Тамаша Аквінскага. На выяве Тамаша Аквінскага апярэзваюць анёлы містычным поясам пасьля ягонага доказу цноты працы Дыега Вэляскеса.

Сьвяты Тамаш Аквінскі

На адваротным баку мэдальёну зьмешчаны заклікі да Сьвятога Крыжа:

Crux Dómini Mecum (Крыж Пана са мной).

Crux Mihi Certa Salus (Крыж – маё дакладнае выратаваньне).

Crux Mihi Refugium (Крыж — мой прытулак).

Crux Est Quam Semper Adóro (Крыж — гэта тое, што я заўсёды люблю).

Гісторыя зьяўленьня гэтага верша такая. Адной чэрвеньскай ночы 1228 году маланка ўдарыла ў вежу, у якой сьвятой Тамаш Аквінскі (яму было 3 гады) спаў пад наглядам сваёй карміцелькі. Спалоханая маці прыбегла туды і знайшла яго цэлым, а яе маленькая дачка ляжала мёртвая і абвугленая. Коні ў бліжэйшых стайнях былі мёртвыя. Гэта падзея пакінула ў сьвятога Тамаша Аквінскага вялікую мужнасць і страх перад бурамі на ўсё жыцьцё. Страх, які ён ніколі не страціў. У выніку гэтага, праз гады, у падземнай пячоры ў Ананьі, ён напісаў на яе сьценах загалоўнымі літарамі гэта крыжападобнае двухрадкоўе.

Заклік да Сьвятога Крыжа Тамаша Аквінскага

 

Папа Піюс IX рэскрыптам ад 21 чэрвеня 1874 году дараваў 300 дзён адпушчэньня грахоў усім, хто маліўся гэтай малітвай старанна і са скрухай сэрца.

Даведка

Сьвяты Тама́ш Аквінскі (каля 1225 — 7 сакавіка 1274) — італьянскі каталіцкі філёзаф і багаслоў-схаляст, заснавальнік тамізму, чалец ордэна дамініканаў, доктар Касьцёлу, якога называюць таксама Анёльскім Доктарам.

Нарадзіўся каля 1225 г. у Аквіне (Італія). Бацькі аддалі яго на выхаваньне да айцоў бэнэдыктынцаў у Монтэ Касына, пасьля чаго вучыўся ў Нэапалі. Уступіў у закон дамініканцаў і працягнуў вучобу ў Парыжы і Кёльне. Выкладаў філязофію і тэалёгію. Лічыцца найбольшым каталіцкім тэолягам, за што яго назвалі «анёльскім доктарам». Акрамя самага вядомага твору «Сума тэалёгіі», пакінуў таксама шмат іншых прац і паэтычных твораў.

У 1879 годзе прызнаны найбольш аўтарытэтным каталіцкім рэлігійным філёзафам, які зьвязаў хрысьціянскае веравучэньне, у прыватнасьці, ідэі Аўгустына Блажэннага, зь філязофіяй Арыстотэля. Акрамя таго Тамаш сфармаваў пяць доказаў быцьця Бога. Прызнаючы адносную самастойнасьць натуральнага быцьця й чалавечага розуму, сьцьвярджаў, што прырода завяршаецца ў ласцы, розум — у веры, філязофскае пазнаньне й натуральная тэалёгія, заснаваная на аналёгіі існага, — у звышнатуральным аб’яўленьні. Тамаш быў прыхільнікам натуральнага багаслоўя. Ён зрабіў важкі ўнёсак на фармаваньне заходняй думкі, і вялікая частка сучаснай філязофіі працягвае ягоныя ідэі, ці супрацьпастаўляюцца ім, у прыватнасьці, у галіне этыкі, натуральнага права, мэтафізыкі і палітычнай тэорыі. У адрозьненьне ад шматлікіх плыняў у царкве на той час, Тамаш вылучыў некалькі ідэяў Арыстотэля і паспрабаваў сынтэзаваць ягоную філязофію з хрысьціянскімі прынцыпамі. Акрамя працы «Сума тэалёгіі», Тамаш шырока вядомы дзякуючы сваім камэнтарам да Сьвятога Пісаньня і да працаў Арыстотэля.

Паводле яго вучэньня, праўды, якія Бог аб’явіў у Пісаньні, вышэй за чалавечы розум, але не супярэчаць яму. Тэалёгія і філязофія сьв. Тамаша зьяўляюцца адлюстраваньнем хрысьціянскага аптымізму: хоць мы пакінулі лад і гармонію, якія панавалі ў сьвеце, створаным Богам, аднак зло не змагло ні зьнішчыць, ні зьмяніць прыроду.

Памёр 7 сакавіка 1274 г. у цыстэрцыянскім абацтве ў Фасанове, зьяўляецца апекуном студэнтаў і тэолягаў. Яго імем названа міждыяцэзіяльная духоўная сэмінарыя ў Пінску.