Францішак Паольскі

Сьвяты Францішак Паольскі ці Францішак з Паолы (па-італьянску: Francesco di Paola; 27 сакавіка 1416, Паоля, Італія — 2 красавіка 1507) — каталіцкі сьвяты, пустэльнік, заснавальнік ордэну мінімаў. Дзень памяці ў Каталіцкай Царкве — 2 красавіка.

Сьцьвярджаецца, што ў дзяцінстве ён пакутаваў ад пухліны на воку. Пасьля таго, як бацькі далі зарок, што ў выпадку выздараўленьня іх сын як мінімум год правядзе паслушнікам у францысканскім кляштары, Францыск ачуняў. З дзяцінства Францішак вызначаўся глыбокай пабожнасьцю і дабрачэснасьцю. У 13-гадовым узросьце ў мэтах выкананьня бацькоўскага зароку правёў год у манастыры, дзе яго жаданьне стаць манахам ўзмацнілася. Калі тэрмін знаходжаньня ў манастыры завяршыўся, зьдзейсьніў разам з бацькамі паломніцтва ў Асізі. Вярнуўшыся ў Паолю, пастанавіў стаць пустэльнікам і пайшоў у пячору, разьмешчаную ў бязьлюднай мясцовасьці, дзе жыў у малітве і адзіноце каля 6 гадоў.

 

Францішак з Паолы (1416-1507) і Ірына Партугальская (635-653). З калекцыі Руслана Равякі

Прыкладна ў 1435 годзе да яго далучыліся два паплечнікі, пасьля чаго Францыск заснаваў рух, які атрымаў назву «пустэльнікі сьвятога Францішка Асіскага». Колькасьць яго вучняў пастаянна павялічвалася, Францыск і яго пасьлядоўнікі заснавалі кляштар ў Патэрна ў 1444 годзе і ў Мілаца (Сыцылія) у 1469 годзе.

У 1471 годзе дзейнасьць пустэльніцкай парафіі знайшла падтрымку ў арцыбіскупа Казенца, які выказаў ёй адабрэньне. У 1474 годзе папа Сыкст IV зацьвердзіў новы жабрацкі манаскі ордэн пад назвай «Кангрэгацыя эрэмітаў брата Францішка з Паолы».

Доўгі час новы ордэн не меў пастаяннага імя, яго чальцоў называлі «эрэміты брата Францішка», «добрыя людзі» і т.д. У Гішпаніі братоў спачатку называлі «бацькамі перамогі», з-за таго, што, паводле паданьня, Францішак з Паолы прадказаў каралю Фэрдынанду V перамогу над маўрамі пад Малягай. У 1493 годзе папа Аляксандар VI у Буле Meritis religiosae vitae прысвоіў ордэну назву «Эрэміты ордэну мінімаў» і з гэтага часу пустэльнікі сьвятога Францішка Паольскага вядомыя пад імем мінімы або мініміты. Новая назва ордэну была зацьверджана Папам Аляксандрам VI.

У 1483 годзе кароль Францыі Людовік ХІ, які цяжка хварэў, за 4 месяцы да сваёй сьмерці, запрасіў Сьвятога Францішка з Паолы ў Францыю, у свой замак Плесі-ля-Тур. Сьвяты Францішак духоўна настаўляў караля і быў з ім у момант яго сьмерці. Пераемнік Людовіка Карл VIII таксама высока цаніў сьвятасьць і мудрасьць Францішка, раіўся з ім і заснаваў для мінімаў два кляштары — каля Плесі-ля-Тур і ў Рыме, на ўзгорку Пінча. Сярод людзей, якія сталі пасьлядоўнікамі Францішка, быў і Ян Стандонк, заснавальнік каледжу Мантэгю.

Пасьля таго, як кароль Карл памёр і на трон узышоў Людовік XII, Сьвяты Францішак хацеў вярнуцца ў Італію, але новы кароль не дазволіў, паколькі хацеў, каб Сьвяты дапамагаў яму парадамі, як і папярэднікам. Апошнія гады жыцьця манаха прайшлі ў Плесі, у апошнія месяцы перад сьмерцю ён даваў вучням навучаньні і парады па кіраваньні ордэнам. Памёр 2 красавіка 1507 года, праз тыдзень пасьля свайго 91-годдзя.

У 1562 годзе падчас рэлігійных войнаў у Францыі гугеноты захапілі кляштар у Плесі, дасталі цела Францыска з магілы і выявілі яго нятленным. Гугеноты спалілі парэшткі і раскідалі косткі па манастыры. Пасьля частка костак была падабрана каталікамі і разьмеркавана па кляштарах ордэну мінімаў.

Іканаграфія

У іканаграфіі малюецца, як правіла, у вобразе глыбокага старца ў манаскім адзеньні з кіем. Францыск з Паолы шануецца заступнікам ордэну мінімаў, маракоў, гораду Паоля і ўсёй Калябрыі.

Памяць у Каталіцкай Царкве — 2 красавіка.

 

 

Жыровіцкая Божая Маці

3ьяўленьне Жыровіцкага абраза Маці Божай на жыровіцкай зямлі папярэдзіў цуд. У 1470 г. пастушкі, якія пасьвілі ў лесе жывёлу ўбачылі аднойчы на дзікай грушцы нейкі прадмет, ад якога ва ўсе бакі разыходзіліся ясныя прамяні. Гэта быў маленькі абразок Маці Божай, які зьзяў незвычайным бляскам. Хлопчыкі забралі яго і занесьлі да свайго пана — літоўскага падскарбія Аляксандра Солтана, які загадаў пабудаваць на тым месцы драўляную сьвятыню. Слава цудоўнага абраза пачала прыцягваць да Жыровічаў вялікую колькасьць набожнага люду.

Сьвяты Васіль Вялікі S. BASILIVS MAGMVS / МБ Жыровіцкая Надпісы: Зправа: ΝΡ-υγ, зьлева: 1Σ-ΧΣ, абапал: ЧΕΣΤΝ+ΗΙΙΙΟΥЮ ΧΕΡΟΥБІΜΥ ΗΣΥЛАΒΝ+ΗΙΙΙΟΥЮ ΒΟΗΣΤΙΝΝΟΥ ΣΕΡΑ

Празь некалькі дзясяткаў гадоў маленькая драўляная каплічка раптам згарэла — на вачах уражаных жыхароў над алтаром абвалілася столь і абраз зьнік у агні. Пазьней, каля папялішча дзеці заўважылі Панну незвычайнай прыгажосьці, акружаную яснымі промнямі. Калі на гэтае месца прыйшлі сьвятары, яны знайшлі на камяні некрануты цудоўны абраз, перад якім палілася сьвечка.

 

Бронзавы мэдалік XVII ст. Бласлаўлёны Язафат Кунцэвіч (яшчэ не прызнаны сьвятым, хутчэй за ўсё выбіты ў гонар бэатыфікацыі ў 1642) / МБ Жыровіцкая Надпісы: Зправа: ΝΡ-υγ, зьлева: 1Σ-ΧΣ, абапал: ЧΕΣΤΝ+ΗΙΙΙΟΥЮ ΧΕΡΟΥБІΜΥ ΗΣΥЛАΒΝ+ΗΙΙΙΟΥЮ ΒΟΗΣΤΙΝΝΟΥ ΣΕΡΑ

У часы Рэфармацыі, якая ігнаравала Багародзіцу, культ жыровіцкага абраза амаль не пашыраўся. У 1613 г. тагачасны ўладальнік Жыровічаў, Ян Мялешка пабудаваў тут мураваную сьвятыню і кляштар і запрасіў да працы базыліянаў. Першым прыорам кляштару быў Язафат Кунцэвіч. Разьмешчаныя на мяжы Літвы, Русі і Кароны, Жыровічы маглі аб’ядноўваць вернікаў, што ўслаўлялі Маці Божую, і стваралі адну хрысьціянскую сям’ю. Шматлікія цудоўныя аздараўленьні невылечна хворых і іншыя незвычайныя цуды, якія адбываліся тут, прыцягвалі да сьвятога месца тысячныя натоўпы, таму слава мястэчка пашыралася далёка за межы краіны. Жыровічы ня ведалі непаразуменьняў і нянавісьці: панавала адзіная вера, якая яднала розныя канфэсіі.

19 верасьня 1730 году адбылася каранацыя Жыровіцкай Іконы Багародзіцы папскімі каронамі. Гэта было сьвята Раства Багародзіцы па юліянскім календары, а розьніца паміж календарамі юліянскім і грыгарыянскім складала ў XVIII стагодзьдзі 11 дзён. Папам Рымскім быў тады Клімэнт XII, але рашэньне «ўзлажыць на галаву Богадзіцяці Ісуса і багародзіцы Дзевы ў Жыровіцах у царкве айцоў ордэна Сьв. Васіля, Кіеўскага дыяцэза, залатыя кароны» было прынята яшчэ ў 1726 годзе, у час пантыфікату Папы Бэнэдыкта XIII. Княгіня Ганна Сангушка ахвяравала Маці Божай дзьве залатыя кароны, аздобленыя каштоўнымі камянямі.

У 1839 г. царскім указам сьвятыня з абразам Маці Божай Жыровіцкай былі перададзена праваслаўнай Царкве.

Іншыя мэдалікі з выявамі Маці Божай